Verloren maandag

Wat is Verloren Maandag?

De leukste maandag van het jaar is Verloren Maandag. Deze traditie kennen nog veel mensen en ook wij bij Ranson doe hieraan mee. Eet jij op maandag 12 januari 2026 ook alleen appelbol en worstenbrood?

Verloren Maandag is een Belgische traditie die we steevast de eerste maandag na Driekoningen vieren. De traditie wordt vooral in Vlaanderen en dan met name in de provincie Antwerpen nog volop gevierd.

Maar wordt komt deze eeuwenoude traditie nu precies vandaan?

Op deze vraag bestaan namelijk meerdere antwoorden. We overlopen ze samen eens:

1. Het oudste verhaal gaat terug naar de tijd waarin Jozef en Maria hun 12-jarige zoon Jezus verloren waren en hem na drie dagen in Jeruzalem terugvonden.

2. Een ander verhaal legt het als volgt uit: de maandag zou verloren of verzworen zijn omdat de ambtenaren hun een aflegden en die dag gingen feesten en niet naar het werk kwamen. De dag was dus verloren. Om de feesten betaalbaar te houden, kreeg men een goedkoop vleesbroodje. Omdat er meerdere maandagen waren dat de ambtenaren hun eed aflegden dus daarom is er bijvoorbeeld in Aalst in oktober een Verloren Maandag.

3. Koppermaandag is de Nederlandse variant. Vrij vertaald betekent kopperen ‘zich tegoed doen aan warme drank en spijs’. Deze legende komt uit de 18e eeuw. De tijd van de machtige gilden. Zij werkten deze dag niet omdat hun nieuwjaarsfeest gevierd werd en omdat de gildeboeken met daarin hun rechten en plichten aan de Antwerpse Lakenhal voorgelezen werden. Hierna was het tijd voor een borrel. De herbergiers waren niet gek. Zij wilden hun gasten zolang mogelijk in hun zaak houden. Een zoute lekkernij hielp hierbij. Men gebruikte goedkope vleessoorten zoals worst. Deze worst werd in brood verpakt. Het brood was overigens voor de hond en het vlees voor zijn baasje! Pas later toen er voedselschaarste was, werd het brood ook opgegeten en was het worstenbroodje geboren. Dit worstenbroodje krijgt men in veel kroegen op deze maandag gratis bij een drankje.

4. Uit de Antwerpse haven komt het verhaal dat de havenarbeiders de maandag na Driekoningen op kosten van de natiebaas gaan drinken. Ze kregen dan onverkoopbaar brood en vlees wat anders toch weggegooid zou worden. Deze vette hap werd ‘verloren brood’ genoemd waaruit vervolgens de naam Verloren Maandag gekomen is. Een andere variant linkt meer aan Driekoningen. Met Driekoningen vierde iedereen feest. De havenarbeiders kregen op zondag hun loon uitbetaald. De maandag na Driekoningen waren ze dus blut en moesten ze gaan bedelen voor worstenbroodjes. De bakker en slager gaven deze weg dus hun maandag was ‘verloren’.

Waar de appelbollen vandaan komen blijft onduidelijk. Men zegt dat deze culinaire lekkernij toegevoegd werd om de zoetekauwen tevreden te houden en omdat deze meer status had.

Houd je ook van tradities en vier je deze dag met ons mee? Ontdek dan zeker op onze webshop ons assortiment worstenbrood en ons assortiment appelbollen!